Glossarivm
Czyli niewielki słownik wyrazów łacińskich, którymi posługuję się na blogu. Uzupełniany na bieżąco wraz z rozrastającą się liczbą wpisów.
Ala- dosłownie "skrzydło", oddział jazdy rzymskiej
Aquila- orzeł, symbol Jowisza oraz państwowości rzymskiej, wizerunek tego ptaka wykonany z drogocennego metalu był głównym sztandarem legionu
Aqulifer- chorąży niosący wizerunek orła
Auxilia- jednostki posiłkowe rekrutowane z podbitych i sojuszniczych ludów, nie- legioniści
Ballista- machina wyrzucająca różnego rodzaju pociski
Ballistarii- żołnierze obsługujący machiny miotające
Balteus- pas żołnierski, ale także pendent, jeden z symboli statusu żołnierza
Beneficiarius- żołnierz zwolniony z prac obozowych, służący jako ordynans lub zajmujący się sprawami administracyjnymi w legionie
Bucina- trąbka sygnałowa
Bucinator- żołnierz grający na bucinie
A
Ala- dosłownie "skrzydło", oddział jazdy rzymskiej
Aquila- orzeł, symbol Jowisza oraz państwowości rzymskiej, wizerunek tego ptaka wykonany z drogocennego metalu był głównym sztandarem legionu
Aqulifer- chorąży niosący wizerunek orła
Auxilia- jednostki posiłkowe rekrutowane z podbitych i sojuszniczych ludów, nie- legioniści
B
Ballista- machina wyrzucająca różnego rodzaju pociski
Ballistarii- żołnierze obsługujący machiny miotające
Balteus- pas żołnierski, ale także pendent, jeden z symboli statusu żołnierza
Beneficiarius- żołnierz zwolniony z prac obozowych, służący jako ordynans lub zajmujący się sprawami administracyjnymi w legionie
Bucina- trąbka sygnałowa
Bucinator- żołnierz grający na bucinie
Bracae- spodnie rzymskie, z reguły obcisłe i kończące się za
kostką
C
Calceus- obuwie zakryte
Caliga- sandał wojskowy
Calo- sługa, z reguły niewolnik, świadczący pomoc
legioniście
Cassis- hełm
Castrum- obóz; wyróżniano różnorakie typy obozów, zimowy, marszowy
itd.
Centuria- pododdział legionu, liczący około 80 ludzi,
dowodzony przez centuriona; w swoim zaraniu musiał liczyć więcej żołnierzy,
skąd nazwa (z łac. centum- sto); w legionie powinno być ok. 60 centurii
Centurio- centurion, setnik
Clipeus- owalna tarcza
Cohors- kohorta, pododdział legionu, składający się z sześciu
centurii (ok. 480 ludzi ), w skład legionu wchodziło 10 kohort;
Cohors equitata- kohorta wojsk posiłkowych złożona zarówno z
piechoty jak i jazdy; liczyła od ok. 500 do 1000 ludzi
Contubernium- najmniejsza jednostka legionu, licząca ośmiu
żołnierzy; dzielili oni wspólny namiot; dziesięć contubernium tworzyło centurię
Cornicen- żołnierz grający na cornu
Cornu- róg, wygięta w okrąg trąbka
Corona- odznaczenie wojskowe w kształcie korony, przyznawane
za wdarcie się na mury ( c. muralis), wały obozu (c. vallaris) czy pokład okrętu (c. navalis)
przeciwnika
Crista- pióropusz wieńczący szczyt hełmu
D
Decanus- dziesiętnik, dowódca contubernium
Dolabra- narzędzie w formie siekiery z obuchem zakończonym
kolcem, legioniści używali go przy wznoszeniu obozu, a także jako
improwizowanej broni
Duplicarius- żołnierz odbierający podwójny żołd
E
Eques- jeździeć
Explorator- zwiadowca legionu
Evocatus- ex- żołnierz ponownie wezwany do służby
F
Fasciae- pasy materiału, którymi żołnierze obwiązywali
tuniki, żeby okiełznać ich bufiastość
fibula- zapinka, np. do płaszcza
Frumentarius- żołnierz odpowiedzialny za aprowizację,
furażer
Furca- kij na którym żołnierze nieśli w czasie marszu swoje wyposażenie
Furca- kij na którym żołnierze nieśli w czasie marszu swoje wyposażenie
G
Galea- specyficzny rodzaj hełmu, jego kształt nawiązywał do
wzorów galijskich, skąd nazwa
Gladius- miecz; przyjęło się nazywać tak konkretny rodzaj
broni, jednakże Rzymianie używali tego określenia na każdy, prosty miecz
h
Hasta- włócznia
Hippika gymnasia- popis kawaleryjski, rodzaj parady
wymieszanej z prezentacją umiejętności jeździeckich
Imaginifer- chorąży, niosący przed legionem wizerunek cesarza
I
Imaginifer- chorąży, niosący przed legionem wizerunek cesarza
Imago- wizerunek cesarza, podobnie jak orzeł wykonany z
drogocennego metalu
L
Legatus- naczelny dowódca legionu, pochodzący z warstwy
senatorskiej
Legio- największa jednostka armii rzymskiej; na legion
składało się dziesięć kohort (i tym samym sześćdziesiąt centurii)
Lorica- zbroja; wojskowość rzymska znała kilka rodzajów
pancerzy, zbroje płytowe, łuskowe, kolcze i segmentowe
M
Manipulus- część legionu złożona z dwóch centurii
Miles- żołnierz, często pojawiający się w źródłach z określeniem gregarius (szeregowy) lub legionis (legionu )
N
Numerus- żołnierz oddziałów posiłkowych, złożonych z
wojowników plemiennych (numeri), walczących pod swoim wodzem i wg własnej
sztuki wojennej
O
Ocreae- nagolennice, osłona nóg
Optio- zastępca centuriona
P
Paenula- płaszcz rzymski z kapturem, zapinany z przodu
Paludamentum- płaszcz przysługujący stopniom oficerskim w
armii rzymskiej
Parma- mała, okrągła tarcza, używana przez chorążych i
kawalerzystów
Patera- menażka wykonana z metali kolorowych, wchodziła w
skład standardowego wyposażenia każdego legionisty
Phalera- medalion wykonany z metalu bądź szkła, ozdobna
część rzędu końskiego, ale także noszony na specjalnej uprzęży, symbol
centurionatu
Pileus- czapka o cylindrycznym bądź stożkowym kształcie
Pilum- ciężki oszczep
Praefectus- prefekt, najwyższy stopniem dowódca w oddziałach
posiłkowych
Praesidia- posterunek, częstokroć ufortyfikowany
Principales- oficerowie
Principia- kwatera główna legionu, sztab
Pugio- sztylet
S
Sacellum- świątynia w której przechowywano znaki legionu
Sagittarius- łucznik
Sagum- prosty płaszcz wykonany z prostokątnego materiału,
spinany na ramieniu fibulą
Scutum- duża, wygięta tarcza, prostokątna lub owalna,
najczęściej używana przez szeregowych legionistów
Signifer- chorąży niosący znak centurii
Signum- znak wojskowy, każda centuria posiadała własny
Spatha- długi miecz, używany głównie przez jeźdźców i
oddziały auxilia
Speculator- szpieg, kat, posłaniec, człowiek do specjalnych
poruczeń
Subligaculum- przepaska biodrowa
T
Tesserarius- oficer odpowiedzialny za warty
Testudo- dosłownie "żółw ", ochronna formacja, z
tarczami chroniącymi przód, boki oraz górę oddziału
Tribunus- trybun, stopień oficerski podległy legatowi; w
sztabie legionu zasiadało sześciu trybunów ( pięciu w randze ekwity i jeden senatorski )
Tuba- prosta trąba
Tubicen- żołnierz grający na tubie
Tunica- podstawowe ubranie starożytnych Rzymian, zarówno
cywili jak i wojskowych, wykrajane z prostokąta tkaniny, w interesującym Nas
okresie przeważnie bez rękawów
Turma- pododdział kawalerii liczący trzydziestu żołnierzy
U
Umbo- metalowy guz na środku tarczy
V
Vagina- pochwa miecza
Valetudinarium- szpital wojskowy, lazaret
Vexillatio- oddział złożony z jednostek wydzielonych z
różnych legionów lub kohort
Vexillarius- chorąży odpowiedzialny za noszenie vexillum
Vexillum- kwadratowa chorągiew używana w kawalerii i piechocie
Vicus- osada zbudowana w pobliżu obozu
Vitis- kij z gałęzi winorośli, symbol centuriona
Komentarze
Prześlij komentarz