Retiarivs versvs Secvtor

Dzisiaj pochylimy się na jedną z najpopularniejszych par gladiatorskich okresu pryncypatu. Mowa o parze retiarius- secutor (lub inaczej contraretiarius).

Fragment mozaiki  z II w. n. e. przedstawiający walkę retiarius- secutor. Doskonale widoczne detale ubiorów i broni. Walce przygląda się sędzia (summa rudis). Nenning, Niemcy

Początkowo retiarius stawał przeciwko murmillo albo- rzadziej – przeciwko essedariusowi, dopiero około połowy I w. n. e. retiariusa sparowano z specjalistycznym wariantem murmillo, wyposażonym w jajowaty hełm secutorem albo, jak czasem się go nazywało contraretiarusem. Sporadycznie zdarza się, że to scissor\andabata  jest przeciwnikiem dla retiariusa.

 Specjalnym rodzajem pojedynku była obrona pomostu (pons), w której dwaj secutores walczyli z jednym retiarusem, który to oprócz swojej zwykłej broni dysponował też zapasem kamiennych kul którymi raził atakujących.  Gladiatorzy walczący w takiej formule zwani byli pontarii.

Stylizacja sieciarza jako rybaka jest nader oczywista- sieć, ościen (fascina pojawia się znacznie częściej niz tridentus), a także brak hełmu czy zbroi- prócz osłony ramienia.  Jak już wyżej wpomniałem pierwotnie parowano sieciarza z murmillo. Sama nazwa tego drugiego  wywodzi się od ryby mormylos. Na blogu widzieliśmy wcześniej hełm myrmillona zdobiony ornamentem rybiej łuski. Charakterystyczne szerokie, grzebienie tych hełmów miały symulować płetwę grzbietową mormylos. 

Jak jednak odnieść do symboliki walk (tak przecież ważnej dla Rzymian) starcie retiarius- secutor, skoro ten drugi pozbawiony jest rybich akcentów? Z pomocą przychodzi nam Izydor z Sewili. W Etymologiarum sive Originum libri XX, wyłuszcza nam symboliczny aspekt starcia sieciarza z secutorem. Jest to starcie na poziomie boskim, sieciarz jest tu reprezentantem Neptuna ( Quae armatura pugnabat Neptuno tridentis causa”), a secutor Wulkana („Haec armatura sacrata erat Vulcano"). W ogóle murmillo i secutor, jako walczący bronią "rzymską" (hełm, gladius, scutum), byli bardziej poważani od sieciarza- który stał najniżej w hierarchii gladiatorów.

Źródło:

Izydor z Sewili  

Etymologiarum sive Originum libri XX

Junkelmann M.

2008  Gladiatoren Das Spiel mit dem Todt  Moguncja

Zdjęcie odnalezione w otchłaniach dysku- Bóg wie kto jest autorem :)