Carnyx

Jest rok 225 p. n . e. W pobliżu Telamonu (dziś. Talamone) w Toskanii rozgrywa się bitwa, będąca jednym z epizodów rzymskiego podboju Galii Przedalpejskiej. Przeciwko legionom stają połączone siły plemion Bojów, Insubrów i Taurysków. Galów wspomagają przybyli z Alp Gesatae, śmiertelnie groźni najemnicy, walczący nago w pierwszych szeregach wojska.

Tak mógł wyglądać jeden z Gesatae.

 

 

 

Wojownicy galijscy mogli przed bitwą wprowadzać się w rodzaj transu, wspierany przez adrenalinę, testosteron, alkohol i muzykę. Polibiusz, w opisie bitwy pod Telamonem wspomina straszny zgiełk jaki robiło wojsko celtyckie. Dźwięki trąb i rogów oraz okrzyki bojowe- obliczone na zastraszenie przeciwnika i podniesienie morale własnych wojsk.

W wytworzeniu tego hałasu pomagała długa, trąba celtycka nazywana carnyx (czy też karnyks) od galijskiego "carn-" lub "cern- " oznaczającego róg. Był to instrument dęty, wykonany z metalu, z dzwonem w kształcie łba dzika. Dodatkowo w stylizowanej paszczy umieszczano drewniany "język " - miał on zapewne jakieś znaczenie w technice grania, które dla mnie, jako ignoranta w dziedzinie muzyki jest zupełnie niezrozumiałe :)

Trębacze zagrzewają wojowników do walki.

Karnyks jest bardzo często przedstawiany w sztuce celtyckiej i czasami w rzymskiej. Widzimy go na monetach, naczyniach czy reliefach. Jednakże do niedawna był prawie nieznany z odkryć archeologicznych. Były to właściwie fragmenty tych instrumentów, pochodzące z różnych miejsc Europy.

Sytuacja zmieniła się w 2004 roku kiedy to archeolodzy francuscy natknęli się w  miejscowości Tintignac na prawdziwy skarb: zespół 500 fragmentów przedmiotów żelaznych i brązowych- wśród nich odnaleziono też karnyksy, w liczbie aż siedmiu.

Jeden z karnyksów z Tintignac.

Jak bardzo dziwnie i niepokojąco mógł brzmieć ten instrument możecie się przekonać oglądając poniższy filmik:

P.S. Stanowisko Tintignac powróci na bloga za sprawą pewnego hełmu...

Na pierwszym ze zdjęć marmurowa kopia brązowego oryginału hellenistycznej rzeźby, tzw. Umierający Gal, znajdująca się obecnie w Muzeum Kapitolińskim- zdjęcie autorstwa antmoose na licencji Creative Commons 2.0

Drugie zdjęcie przedstawia trębaczy uwiecznionych na kotle z Gundestrup- jednym z arcydzieł celtyckiej sztuki. Autorem zdjęcia na licencji Creative Commons 3.0 jest Bloodofox.

Trzecie zdjęcie  autorstwa Claude' a Valette na licencji Creative Commons 3.0