Tykwa- odpowiedzi

Temat tykwy- manierki wraca jak bumerang i uderza mnie w mądralińskie czoło.

Główna podejrzana...

W ręce wpadł mi ostatnio artykuł The Cucurbits of Mediterranean Antiquity: Identification of Taxa from Ancient Images and Descriptions. Rzuca on nowe światło na temat tykwy i jej użycia w naszym reko.

Oprócz źródeł które przewertowaliśmy w poszukiwaniu tykwowych odpowiedzi artykuł wymienia także De Materia Medica Pedaniusza Dioskurydesa, De Re Rustica Lucjusza Kolumelli oraz Historia Naturalis Pliniusza Starszego- książkę niegdyś przeze mnie przeczytaną ale jak widać zapomnianą (co ciekawe daty wydania tych trzech dzieł dzieli jedynie 19 lat). Badacze powołują się także na Misznę i Toseftę (żydowskie teksty rabiniczne) oraz oczywiście ikonografię.

Z materii najbardziej nas interesującej; najpierw oddajemy głos Kolumelli. Tykwa pojawia się u niego pod nazwą cucurbita. Rzymianin docenia jej zastosowanie w wyrobie naczyń- można w niej przetrzymywać "narycką smołę", "attycki miód" oraz wodę i wino. De Materia Medica poucza nas też jak kształtować owoce w trakcie wzrostu, i jak je następnie obrabiać by pozyskać pożądane naczynie.

Cucurbita pojawia się ponownie u Pliniusza. Podobnie jak poprzednik docenia on właściwości tykwy jako materiału do wyrobu naczyń. Wymienia dzbanki w łaźniach służące do polewania ciała, oraz baniaki na wino wykonane z owoców tej pożytecznej roślinki.

Kolejnym dowodem na naczynia z tykw wyłuskanym przez autorów z otchłani antyku są te naczynka znalezione w Pompejach. Mają kształt interesującego nas owocu, a służyły do... stawiania baniek :) Takie zastosowanie tykwy wymienia też grecki autor Teofrast z Eresos. W ogóle naczynia te pojawiają się często w kontekście medycznym, jak na tej tabliczce wotywnej ze świątyni Asklepiosa w Atenach lub na tym reliefie, przedstawiającym wizytę u lekarza (okulisty ?)

Narzędzia medyczne z Domu Chirurga w Pompejach.

Ergo tykwa jako manierka jak najbardziej na tak!

Za dostarczenie mi artykułu i trzymanie za mnie kciuków serdecznie dziękuję Michalinie. Sam artykuł możecie przeczytać pod tym linkiem.

Pierwszy obrazek autorstwa Davida Schering'a z  laboratoriodecalabazas.blogspot.com.ar, umieszczony na wiki na licencji CC 3.0.

Zdjęcie utensyliów medycznych z kolekcji Wellcome Images na licencji CC 4.0.