Fascina vel tridens

Dzisiaj pokrótce o trójzębie- groźnej broni sieciarza.

Ranny sieciarz. Mozaika z willi rzymskiej w Bignor, Wielka Brytania

Retiarius jest mi szczególnie bliskim typem gladiatora. Zawsze podobało mi się, że wyróżniał się z tłumu anonimowych, zamaskowanych wojowników. Nie bez znaczenia jest też fakt, że Rzymianie traktowali sieciarzy z pogardą i rzadko kiedy obstawiali ich zwycięstwo- a ja zawsze kibicowałem słabszym (z drugiej strony mamy do czynienia z pewną niekonsekwencją, bowiem sieciarz, często zwycięski, jest bardzo często przedstawiany w ikonografii). To między innymi te czynniki skłoniły mnie do odtworzenia sylwetki jednego z retiarii, z I w. n. e., w rozwijanym (w bólach ) przez naszą grupę projekcie gladiatorskim.

Retiarius, który wywiódł swoją nazwę od sieci, tak naprawdę walczył głównie trójzębem. Junkelmann w swojej epokowej pracy naliczył jedynie 12 [sic! ] przedstawień sieci w ikonografii rzymskiej- dziś na pewno przybyły nowe, lecz skala jest podobna. W źródłach występuje on jako tridens czyli po prostu trójząb, albo jako fascina- tu najodpowiedniejszym tłumaczeniem byłby oścień. Jakby go nie nazywać konotacje morsko- rybne są jak najbardziej wskazane.

Lampka oliwna z przedstawieniem sieciarza w pełnym rynsztunku- widać trójząb, sieć, sztylet oraz osłonę ramienia. Artefakt przechowywany w Lyonie.

Fascina przedstawiana jest najczęściej tak, jak to widać na fotografiach ilustrujących dzisiejszy wpis. Tą  też drogą poszedłem rekonstruując mój trójząb. Tymczasem jedyny zachowany zabytek interpretowany jako broń sieciarza wygląda zgoła inaczej. Mamy tu właściwie do czynienia z włócznią posiadającą dodatkowe ostrza po bokach. Bardziej odpowiadający ikonografii zabytek można znaleźć na aukcjach internetowych- jak ten tutaj. Przeraża mnie jak dużo zabytków, o ogromnej wadze zalega nad kominkami bogatych Amerykanów...

Pierwszy obrazek pochodzi z Pinteresta Rose Scott. Warto odwiedzić, masa pięknych zabytków!

Zdjęcie lampki zamieściła na Wikicommons, na licencji CC 2.0 Carole Raddato